Można wyróżnić wiele rodzajów drabin – wolno stojące, przystawne, przegubowe oraz wielofunkcyjne a także drabiny kominiarskie czy dachowe. Prace wykonywane na drabinach należą do szczególnie niebezpiecznych. Potwierdzają to statystyki, które mówią, że 30% wszystkich upadków z wysokości, to upadki z różnego rodzaju drabin. Upadki te mogą być spowodowane niewłaściwym doborem, złym stanem technicznym oraz wadliwym mocowaniem drabiny. Aby praca na wysokości była bezpieczna, równie ważne będzie używanie odpowiedniej odzieży ochronnej przez pracownika oraz przestrzeganie zasad BHP podczas korzystania z drabiny.
Odzież ochronna (buty bhp, rękawice robocze, kask budowlany)
Przed przystąpieniem do pracy, każdy pracownik powinien zapoznać się z instrukcją Bezpiecznego Wykonywania Robót (IBWR), która udzieli mu wyczerpujących informacji, w jaki sposób bezpiecznie wykonywać prace na wysokości.
Pracownik korzystający z drabiny powinien mieć na sobie odzież roboczą dostosowaną do rodzaju pracy i pory roku. Niezbędnik pracownika przy pracy na wysokości stanowić powinny rękawice robocze oraz pełne buty robocze z podeszwą antypoślizgową, wkładką antyprzebiciową i podnoskiem chroniącym palce. Do tego pracownik powinien posiadać hełm ochronny (np. kask budowlany) i kamizelkę ochronną.
Gdy praca na drabinie wykonywana jest na wysokości powyżej 2 m, pracownik musi zostać wyposażony w szelki ochronne z krótką linką i urządzeniem samohamownym.
Ogólne zasady BHP pracy na drabinie
Aby praca na drabinie przebiegała bezpiecznie, należy przestrzegać kilku ważnych zasad. Po pierwsze, drabinę należy ustawić na stabilnym i nieruchomym podłożu. Zabronione jest rozstawianie drabiny na ruchomym podłożu typu palety, cegły, dźwigi, rusztowania, łyżki koparek, samochody dostawcze czy pomosty robocze.
Jeżeli jest to drabina zawieszana, to należy zaczepić ją w taki sposób, aby zapobiec jej przemieszczaniu się lub bujaniu. Po drugie, należy użyć stabilizatora, którego końcówki powinny być wyposażone w gumowe zakończenia przeciwpoślizgowe. To uchroni drabinę przed przewróceniem. Po trzecie, należy zastosować dodatkowe środki bezpieczeństwa, do których można zaliczyć:
- zamocowanie drabiny do stabilnego punktu
- zaklinowanie drabiny do ściany, które uniemożliwi jej ruch lub przemieszczanie się na boki.
W wyjątkowych sytuacjach można zablokować drabinę stopą.
Czego nie powinno się robić przy pracy na wysokości?
Przy pracy na drabinie należy przestrzegać poniższych zasad:
- Podstawową zasadą bezpieczeństwa jest to, że drabina, z której będzie korzystał pracownik powinna być sprawna. Zabronione jest stosowanie uszkodzonych drabin.
- Nie wolno opierać drabiny o śliskie, lekkie i niesprawdzone płaszczyzny oraz elementy budowli a także stawiać jej przed drzwiami, jeśli nie są one zamknięte na klucz od strony ustawionej drabiny.
- Na drabinie nie należy przenosić ciężarów o masie przekraczającej 10 kg.
- Należy używać drabin zgodnie z ich przeznaczeniem, co oznacza, że zabrania się korzystania z drabin przystawnych przy wykonywaniu robót murarskich i tynkarskich oraz przy wykonywaniu robót ciesielskich powyżej wysokości 3 m, a także podczas zakładania stężeń montażowych, wykonywaniu robót spawalniczych, odczepianiu z zawiesi elementów prefabrykowanych lub konstrukcji stalowych oraz przy betonowaniu styków.
- Nie dozwolone jest korzystanie z drabin rozstawnych przy wykonywaniu robót malarskich powyżej 4 m wysokości.
- Nie wolno korzystać z trzech ostatnich szczebli drabiny przystawnej. Drabina przystawna powinna wystawać co najmniej 1 m powyżej poziomu oparcia i powinna być przymocowana. Jeżeli nie jest możliwe przymocowanie drabiny, należy zapewnić pracownikowi bezpieczne i stabilne miejsce dla uchwytu rąk.
- Zabrania się korzystania z dwóch ostatnich stopni drabiny rozstawnej, gdy nie ma bezpiecznego uchwytu dla rąk. Zakaz dotyczy również korzystania z trzech ostatnich stopni drabiny rozstawnej jednostronnej lub dwustronnej, której stopień jest jednocześnie szczytem drabiny.
- Zabrania się malowania, przerabiania drabin, łączenia ich pomostami oraz obciążania materiałami.
- Zabroniona jest praca na drabinie w bezpośrednim sąsiedztwie maszyn i urządzeń oraz 6 m w poziomie od wszelkich przewodów wysokiego napięcia.
- Nie wolno wchodzić i schodzić po drabinie plecami do niej.
- Nie wolno przenosić drabiny, gdy ktoś się na niej znajduje.
- Drabinę o długości powyżej 4 m nie powinna przenosić jedna osoba.
